Bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh
Ở độ tuổi mãn kinh, tình trạng bốc hỏa là một trong những tình trạng phổ biến và gây phiền toái đến cuộc sống của phụ nữ trong thời điểm này.
Theo số liệu thống kê tại Hoa Kỳ, 75% số phụ nữ mãn kinh đều đã từng bị bốc hỏa. Triệu chứng này thường bắt đầu vào giai đoạn tiền mãn kinh, tuy cũng có một số trường hợp bắt đầu sau khi mãn kinh.
Bốc hỏa ở phụ nữ mãn kinh là triệu chứng rối loạn vận mạch do tình trạng thay đổi hormone dẫn đến biểu hiện tâm lý bất thường. Cơn bốc hỏa ở phụ nữ thường khởi đầu đột ngột bằng cảm giác nóng ran ở toàn cơ thể, đặc biệt là ở mặt, cổ hay thân trên. Cảm giác này thường trong khoảng 2-4 phút, có thể kèm theo toát mồ hôi, đánh trống ngực hay lạnh run.
Các cơn bốc hỏa thường xảy ra khi ngủ, dẫn đến mất ngủ mạn tính. Các nghiên cứu cho thấy cơn bốc hỏa ban đêm thường xảy ra trong 4 tiếng đồng hồ đầu tiên của giấc ngủ, trong khi giấc ngủ cử động mắt nhanh (rapid eye movement sleep – REM) trong bốn giờ sau đó ức chế cơn bốc hỏa và thức giấc. Thay đổi lối sống và hạ thấp nhiệt độ trong phòng có thể làm giảm số lượng các cơn bốc hỏa ở phụ nữ có triệu chứng.
Những cách để giảm khó chịu và kiểm soát cơn bốc hỏa:
- Thay đổi lối sống
Phụ nữ có những triệu chứng nhẹ có thể áp dụng các phương pháp thay đổi lối sống. Hiệp hội mãn kinh Bắc Mỹ (NAMS) đã đưa ra một số hướng dẫn như:
- Tránh nơi nóng bức, đồ uống nóng, thức ăn nóng, rượu, cà phê, căng thẳng quá mức và hút thuốc lá. Mặc quần áo làm từ vải thoáng khí, nhẹ, cởi bỏ một lớp hoặc hai khi bạn đang nóng và mặc vào khi bạn đang lạnh.
- Nên tập thể dục thường xuyên để giảm căng thẳng và có giấc ngủ ngon hơn.i ngủ. Chúng ta có thể tập các bài tập nhẹ nhàng như thiền, yoga, khí công, thái cực quyền, châm cứu hoặc massage cũng sẽ giúp giảm căng thẳng.
- Giữ mát khi ngủ. Bạn có thể giảm nhiệt độ phòng thích hợp, mặc áo ngủ thoáng và nhẹ. Để một chiếc quạt cạnh giường. Giữ một túi chườm lạnh hoặc túi đậu đông lạnh dưới gối của bạn và chiếc gối để đầu luôn được đặt trên một bề mặt mát mẻ.
- Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, ăn nhiều rau củ quả, tránh xa các thực phẩm cay nóng, nhiều gia vị. Nên ăn nhiều hơn các loại thực phẩm chứa hàm lượng cao estrogen thực vật như tinh chất mầm đậu nành, sữa đậu nành, đậu phụ…
- Sử dụng các thảo dược tốt cho thời kỳ mãn kinh
Các thực phẩm bổ sung nguồn phytoestrogen tự nhiên như đậu nành, hay các thảo dược hỗ trợ giảm triệu chứng bốc hỏa đã được nghiên cứu như thiên ma, cỏ ba lá đỏ, đương quy…
Isoflavone có trong đậu nành, đậu xanh, đậu lăng… được cho là các estrogen mạnh nhất trong các loại phytoestrogen (mặc dù yếu hơn nhiều so với estrogen của con người). Cần cân nhắc khi sử dụng đối với những người có nhân xơ, u xơ tử vung, ung thư vú…
Lignan (ví dụ: enterolactone và enterodiol) được tìm thấy trong hạt lanh, đậu lăng, ngũ cốc, trái cây và rau xanh.
- Dùng thuốc điều trị mãn kinh
Thuốc được sử dụng trong trường hợp triệu chứng bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh hay mãn kinh xảy ra quá nặng, ảnh hưởng nghiệm trọng đến chất lượng cuộc sống của người mắc phải.
Một số loại thuốc có thể khắc phục hoặc hỗ trợ khắc phục triệu chứng bốc hỏa ở phụ nưc tiền mãn kinh như:
– Thuốc giảm đau thần kinh: Gabapentin và Pregabalin để chống lại cơn bốc hỏa.
– Thuốc chống trầm cảm: Venlafaxin, Fluoxetine và Paroxetin dùng để điều trị cơn bốc hỏa ở phụ nữ tiền mãn kinh khá hiệu quả.
